Το Τσανκίγιο (Chanquillo), στις βορειοδυτικές ακτές του Περού, 400 χιλιόμετρα βόρεια της Λίμα, είναι ένας από τους λιγότερο γνωστούς αρχαιολογικούς χώρους στη Νότια Αμερική. Σίγουρα όμως, είναι ένας από τους πιο συναρπαστικούς.
Πριν από 2.500 χρόνια περίπου, ένας πολιτισμός για τον οποίο δεν ξέρουμε σχεδόν τίποτα, έχτισε στην έρημο έναν οχυρωμένο ναό. Κάποτε, οι τοίχοι του ήταν κατάλευκοι και γεμάτοι ζωγραφιστές μορφές. Σήμερα, απομένουν μονάχα ψήγματα του διάκοσμου. Οι λεπτομέρειες για τον πολιτισμό αυτό και κάθε ίχνος της γλώσσας του, έχουν χαθεί.
Όμως, αν σταθείτε στο κατάλληλο μέρος, θα βιώσετε τον αληθινό σκοπό του Τσανκίγιο, όπως θα μπορούσατε και την εποχή που χτίστηκε. Θα πρέπει, όμως, να έρθετε εδώ πριν την ανατολή του Ήλιου.
Στην κορυφή ενός λόφου στο Τσανκίγιο έχουν κτισθεί δεκατρείς πύργοι, που σχηματίζουν ένα αρχαίο ηλιακό ημερολόγιο. Σε διαφορετικές εποχές του έτους, το μέρος της αυγής είναι σε άλλο σημείο του ορίζοντα.
Οι πύργοι του Τσανκίγιο φωτογραφημένοι από ένα κοντινό λόφο.Στο συγκρότημα θρησκευτικών, διοικητικών και αμυντικών κτιρίων του Τσανκίγιο, το οποίο χρονολογείται στο 500 περίπου π.Χ., υπάρχει μία σειρά από τα ερείπια δεκατριών πύργων
στην κορυφογραμμή ενός λόφου στο κέντρο του συγκροτήματος, που χρησιμοποιούνταν για αστρονομικές παρατηρήσεις.
Κοιτώντας το λόφο από ένα συγκεκριμένο σημείο, όπου υπάρχουν οι βάσεις ενός κτιρίου, η ανατολή του Ήλιου κατά τα δύο ηλιοστάσια
φαίνεται να σημαδεύεται στον ορίζοντα στην αρχή και στο τέλος της σειράς των πύργων. Ταυτόχρονα, στην αντίθετη πλευρά
υπάρχει άλλο ένα σημείο, όπου υπάρχουν οι βάσεις ενός μικρότερου μεμονωμένου κτιρίου, από το οποίο το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται για τη δύση του Ήλιου.
Στις 21 Δεκεμβρίου, όταν στο νότιο ημισφαίριο έχουν θερινό ηλιοστάσιο, τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου, ο Ήλιος βγαίνει δεξιά από τον πιο δεξιά πύργο. Μετά, καθώς η χρονιά περνά, ο Ήλιος περνά από κάθε πύργο και στις 21 Ιουνίου, στο χειμερινό ηλιοστάσιο, τη μικρότερη μέρα του χρόνου, βγαίνει στα αριστερά του πιο αριστερού πύργου.
Άρα, κάθε εποχή της χρονιάς, αν δείτε τον Ήλιο να βγαίνει, μπορείτε να μετρήσετε τη θέση του και θα ξέρετε με ακρίβεια δυο-τριών ημερών την ημερομηνία. Το Τσανκίγιο εξακολουθεί να είναι ημερολόγιο, γιατί ο Ήλιος βγαίνει ακόμα από το ίδιο μέρος, που έβγαινε, όταν τοποθετήθηκαν οι λίθοι.
Το Τσανκίγιο αποτελεί μάλλον μία από τις πρώτες μας προσπάθειες να μετρήσουμε τον ουρανό. Ανά τις χιλιετίες, η επιθυμία να μετρήσουμε ό,τι συμβαίνει στον ουρανό, οδήγησε στη σύγχρονη Αστρονομία και στα θεμέλια του σύγχρονου πολιτισμού μας.
Οι δεκατρείς πύργοι της κορυφογραμμής μαρτυρούν την αδιάκοπη σαγήνη που μας ασκεί η λειτουργία του ουρανού, καθώς και την άμεση σχέση της ζωής μας με το Σύμπαν. Η ανατολή και η δύση του Ήλιου παρέχουν το ρυθμό, με τον οποίο διακρίνουμε το πέρασμα του χρόνου.
Ο άνθρωπος υπάρχει στη Γη για ένα μικρό κλάσμα μιας πολύ γρήγορης στιγμής στο βάθος του χρόνου. Όμως, μέσα στις 200.000 χρόνια που ζούμε στον πλανήτη αυτό, έχουμε κάνει εκπληκτική πρόοδο.
Μόλις πριν από 2.500 χρόνια πιστεύαμε ότι ο Ήλιος ήταν Θεός και υπολογίζαμε την τροχιά του με πέτρινους πύργους χτισμένους στην κορυφή ενός λόφου.
Σήμερα, η γλώσσα της περιέργειας δεν είναι οι Ήλιοι-Θεοί, αλλά η Επιστήμη. Έχουμε αστεροσκοπεία που είναι απείρως πιο εκλεπτυσμένα από τους δεκατρείς πύργους, τα οποία μπορούν να παρατηρήσουν τα βάθη του Σύμπαντος. Και ίσως ακόμα πιο εκπληκτικό, μέσω της Θεωρητικής Φυσικής και των Μαθηματικών, είναι να μπορούμε να υπολογίσουμε πώς θα είναι το Σύμπαν στο μακρινό μέλλον και να κάνουμε απτές προβλέψεις για το τέλος του.
Αν συνεχίσουμε να εξερευνούμε το Σύμπαν και τους φυσικούς νόμους που το διέπουν, θα κατανοήσουμε πραγματικά τους εαυτούς μας και τη θέση μας σε αυτό το θαυμαστό Κόσμο. Κι αυτό έχουμε κάνει μέσα στον ελάχιστο χρόνο μας στον πλανήτη Γη.
