![]() Η Cecilia Payne (1900–1979) ήταν αγγλίδα (και στη συνέχεια αμερικανίδα) αστρονόμος. Υπήρξε ο πρώτος άνθρωπος, που απέδειξε, ότι ο Ήλιος αποτελείται κυρίως από υδρογόνο. | Στις αρχές του 20ού αιώνα το Harvard ή- ταν ανδροκρατούμε- νο. Ένας αστρονόμος όμως, ο Edward Charles Pickering, άλλαξε αυτό τον κα- νόνα. Συγκρότησε μια ομάδα γυναικών, για να χαρτογραφή- σουν και να κατηγορι- οποιήσουν τους τύ- πους των αστεριών. Η Annie Jump Can- non ήταν η αρχηγός της ομάδας. Κατέ- γραψε εκατοντάδες χιλιάδες αστέρια. Α- φιέρωσε δεκαετίες στην ταξινόμηση των φασμάτων τους, σύμ- φωνα με ένα σχέδιο, που επινόησε. |
Ανακάλυψε, ότι τα αστέρια εντάσσονται σε ακολουθία επτά μεγάλων κατηγοριών, ανάλογα με τις φασματικές τους γραμμές. Καθένα τους οριζόταν από ένα γράμμα. Εντούτοις, οι φασματικές γραμμές δύο αστεριών της ίδιας κατηγορίας μπορεί να διέφεραν ελαφρώς. Οι διαφορές ήταν απειροελάχιστες, έτσι η Cannon εκχώρησε σε κάθε τάξη δέκα υποκατηγορίες.
Η Cannon κατηγορι- οποίησε τα αστέρια. Μια άλλη επιστήμο- νας όμως, ανέλαβε νʼ αποκρυπτογραφή- σει το νόημά τους. Στην Αγγλία του 1923 δεν επιτρέ- πονταν στις γυναί- κες σπουδές στις επιστήμες. Η Ceci- lia Payne όμως, όταν παρακολού- θησε μια διάλεξη του Sir Arthur Eddington, του πρώτου που απέ- δειξε, ότι ήταν σωστή η Θεωρία | ![]() Ο αστρονόμος Pickering και το «χαρέμι» του, όπως ήταν το υποκοριστικό της ομάδας του των γυναικών επιστημόνων. |
Οι ανακαλύψεις της θα αμφισβητούσαν μια βασική πεποίθηση της Αστρονομίας. Ο αντίκτυπός τους θα έφερνε την αυγή της σύγχρονης Αστροφυσικής.

Το «χαρέμι» του Pickering επί το έργο.
Καθώς περνούσαν οι δεκαετίες, η ομάδα της Cannon συνέχισε να εξετάζει τα άστρα κοιτάζοντας τη φασματική υπογραφή του καθενός και ταξινομώντας τα σε κάποια από τις επτά κατηγορίες. Έγιναν εκατοντάδες χιλιάδες τελείες σε μια ευρύτερη εικόνα, που κανένας δεν κατανοούσε ακόμα. Σε αυτή την ομάδα προστέθηκε και η Cecίlia Payne. Η αδελφότητα της πρόσφερε γενναιόδωρα τα πορίσματά της κι εκείνη τα μετέτρεψε σε μια νέα και ριζοσπαστική αντίληψη για τα άστρα.
Οι δύο γυναίκες έγιναν καλές φίλες. Η Cannon δίδαξε την Payne ό,τι είχε μάθει για τα αστρικά φάσματα και η Payne άρχισε να αναλύει τα δεδομένα της Cannon, για να δει αν θα μπορούσε να βρεί τη χημική σύσταση και τη φυσική κατάσταση των άστρων. Συνέβαλε στο έργο με τις άριστες γνώσεις της στη Θεωρητική και Ατομική Φυσική.
Τα εμφανέστερα στοιχεία των φασμάτων μαρτυρούσαν την παρουσία στοιχείων, όπως το ασβέστιο και ο σίδηρος, από τα στοιχεία με τη μεγαλύτερη αφθονία στη Γη. Έτσι, οι αστρονόμοι συμπέραναν, ότι τα αστέρια έχουν τα ίδια υλικά με τη Γη και περίπου στις ίδιες αναλογίες.

H Annie Jump Cannon και η ταξινόμηση των αστεριών.
Το 1924, ο Henry Norris Russell ήταν ο κορυφαίος αμερικανός αστρονόμος. Είχε συμβάλει καθοριστικά στην κατανόηση των αστεριών. Πίστευε, ότι η σύνθεση του Ήλιου μοιάζει με της Γης κι αν θερμαινόταν ο φλοιός της ώσπου να πυρακτωθεί, το φάσμα της θα έμοιαζε με του Ήλιου.
Η Cecelia Payne όμως, υπολόγισε πώς θα έπρεπε να είναι τα φάσματα ενός μεγάλου εύρους θερμοκρασιών. Το φάσμα απο κάθε αστέρι μας δείχνει με ακρίβεια πόσο ζεστό είναι. Τα O, B, Α, F, G, K και M ειναι μια θερμοκρασιακή κλίμακα των αστεριών από τα θερμότερα στα ψυχρότερα. Ανακάλυψε, ότι τα αστέρια έχουν σχεδόν μόνο υδρογόνο και ήλιο. Περιέχουν ένα εκατομμύριο φορές πιο πολύ υδρογόνο και ήλιο, παρά μέταλλα.
Όλα αυτά τα συμπεριέλαβε στο διδακτορικό της, που υπέβαλε στον Russell.
![]() Το «Stellar Atmospheres» της Cecilia Payne θεωρείται η αρτιότερη διδακτορική διατριβή στην Αστρονομια κι έγινε κείμενο αναφοράς στον τομέα της. | Ο Russell ένοιωσε άσχημα για τη Cecilia Payne. Το διδακτορικό της του φαινόταν θεμελιωδώς ελαττωματικό. Πίστευε, ότι είναι αδύνατον να υπάρχει ένα εκατομμύριο φορές πιο πολύ υδρογόνο, παρά μέταλλα. Τα δεδομένα, που είχε μαζέψει προσεκτικά η Payne, εξανεμίστηκαν μπροστά στη συμβατική επιστημονική σοφία. «Πώς γίνεται να έχω δίκιο;», αναρωτήθηκε, «αν αυτό σημαίνει, ότι έκανε λάθος ένας τόσο διακεκριμένος επιστήμονας;». Αν και ήταν βέβαιη για την ποιότητα της έρευνάς της υποχώρησε και πρόσθεσε μία πρόταση στο τέλος, που υπονόμευσε τη λαμπρότερη ιδέα της. Πέρασαν τέσσερα χρόνια ώσπου να καταλάβει ο Russell, ότι είχε δίκιο η Payne. Προς τιμή του αναγνώρισε αμέσως, ότι ήταν δική της ανακάλυψη. Η Peyne συνειδητοποίησε, ότι η ίδια έφταιγε, που δεν επέμεινε. Υποχώρησε έναντι της αυθεντίας, ενώ πίστευε, ότι είχε δίκιο. |
Εαν είσαι σίγουρος για τις μελέτες σου, πρέπει να υπερασπίζεσαι τις απόψεις σου. Ο λόγος του ισχυρού μπορεί να υπερισχύει σε άλλους τομείς της ανθρώπινης εμπειρίας. Η επιστήμη όμως, εξετάζει τα στοιχεία και τη λογική του επιχειρήματος.