• Η θέση του χρυσού ως χρήμα έχει καθιερωθεί στην κοινωνία από τη στιγμή που ανακαλύφθηκε χιλιάδες χρόνια πριν.
• Ο χρυσός είναι χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο, που διχάζει όσο κανένα. Για πολλούς εκπροσωπεί ακόμη και σήμερα το αληθινό χρήμα.
• Eπικράτησε οποιασδήποτε άλλης νομισματικής μονάδας για χιλιάδες χρόνια. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι κανείς δεν γνώριζε το λόγο, απλά το εφάρμοζαν. Κανείς δεν αποφάσισε: ας χρησιμοποιήσουμε χρυσό. Οι αρχαίοι βασιλείς δεν είπαν: ας χρησιμοποιήσουμε χρυσό, προέκυψε από την αγορά.
• Πώς και γιατί αυτό το παράξενο, κίτρινο μέταλλο γοήτευσε τον άνθρωπο κι έγινε χρήμα;
• Πώς και γιατί βρίσκεται στο επίκεντρο του χρηματοοικονομικού σύμπαντος;
Η ιστορία του κόσμου
είναι η ιστορία του χρυσού.
Έρικ Σπροτ, καναδός δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας.
Ο χρυσός είναι μοναδικός σε ανθεκτικότητα και σπανιότητα. Υπήρξε πολύτιμος σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας. Όταν ο χυτός σίδηρος σχημάτισε τον πυρήνα της Γης, παρέσυρε και τον περισσότερο χρυσό του πλανήτη. Ο χρυσός στον πυρήνα της Γης θα μπορούσε να επικάλυψει με ένα στρώμα 33 εκατοστών όλη την επιφάνεια του πλανήτη. Αλλά φυσικά, δεν θα μπορούσε ποτέ να αφαιρεθεί. Για τους αρχαιότερους πολιτισμούς ο χρυσός ήταν από θέμα αξίας, μέσο συναλλαγών, καθώς και θέμα ομορφιάς. Όμως, για τους αιγύπτιους, ο χρυσός αντιπροσώπευε τον Ήλιο, τους θεούς τους, τους ηγέτες τους και την αιώνια ζωή. Οι ίνκας περιέγραψαν το χρυσό ως τα δάκρυα του Ήλιου, ενώ ο Όμηρος είδε το χρυσό ως τον πλούτο των ανθρώπων και τη δόξα των αθανάτων.
Η πρώτη χρήση πολύτιμων μετάλλων ως νομισματική μονάδα σημειώθηκε το 700 π.Χ. με τους εμπόρους της Λυδίας, τα οποία σχηματίστηκαν από ένα φυσικό κράμα χρυσού και αργύρου, γνωστό ως ήλεκτρο. Οι μοναδικές ιδιότητες του χρυσού βοήθησαν τους ναΐτες στη δημιουργία των πρώτων τραπεζών στην Ευρώπη του 13ου αιώνα, καθώς ο κόσμος μπορούσε να αποθηκεύσει το χρυσό του και να τον υποθηκεύει αλλού ταξιδεύοντας στην ήπειρο. Ο ρόλος του χρυσού ως χρήμα και η παγκόσμια αποδοχή της αξίας του έδωσε τη δυνατότητα στον άνθρωπο να χτίσει δραστήρια οικονομία, η οποία ξεπερνούσε σύνορα και πολιτισμούς. Επέτρεπε σε νέους κόσμους να ανακαλυφθούν και να εποικηθούν και διευκόλυνε την ανάπτυξη του εμπορίου σε όλη τη Γη.

Όταν η προβιά απορροφούσε όλο το νερό, απλωνόταν να στεγνώσει και να χτυπηθεί μέχρι να πέσει ο χρυσός, εξ ου και ο θρύλος του Χρυσόμαλλου Δέρατος.
Σήμερα, βρισκόμαστε στην πρώτη περίοδο της ιστορίας, στην οποία καμία χώρα δεν διαθέτει νομισματική μονάδα από χρυσό. Οπότε, γιατί ο χρυσός διατηρεί τη σπουδαιότητα του στο σύγχρονο χρηματοοικονομικό σύστημα, εφόσον δεν αποτελεί χρήμα;
Καταρχάς, θα συμφωνούσα ότι ο χρυσός παραμένει χρήμα. Είναι μέσο ανταλλαγής και αποθέματος αξίας αντίθετα από άλλες μορφές χρήματος, όπως παραστατικών νομισμάτων και κρυπτονομισμάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, η αγορά χρυσού εμπορεύεται δις δολάρια την ημέρα. Το να το περιγράψουμε ως κάτι πέραν του χρήματος είναι λάθος. Υπήρχαν εποχές σε κοινωνίες, όπου ο χρυσός ήταν το μοναδικό χρήμα. Έχουμε ξεπεράσει αυτή την εποχή. Ο χρυσός είναι ανταγωνιστικό νόμισμα. Ουσιαστικά, αποτελεί πληρωμή, παρά υποσχετική πληρωμής. Τα περισσότερα χρήματα αποτελούν υπόσχεση πληρωμής, παρά πληρωμή από μόνα τους.
Ρικ Ρουλ, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Sprott U.S. Holding Inc.
Ο χρυσός είναι εξαιρετικά σπουδαίος, γιατί είναι το μοναδικό χρήμα που επιβίωσε. Μέσα από τους αιώνες, ακόμα και 2.000 χρόνια πριν, οι κυβερνήσεις κατέστρεψαν την αξία των χαρτονομισμάτων ή των αργυρών νομισμάτων την εποχή των ρωμαίων, σε σημείο που να γίνουν άχρηστα.
Έγκον Βον Γκρέιερζ, ιδρυτής και διευθύνων εταίρος Matterhorn Asset Management AG GoldSwitzerland.
Ο χρυσός σήμερα είναι σημαντικός, γιατί αποτελεί απόθεμα αξίας. Αυτή τη στιγμή υπάρχει ανεπάρκεια αξιόπιστων αποθεμάτων αξίας. Αν σκεφτείτε τι αντιπροσωπεύει ο χρυσός, που τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία δεν αντιπροσωπεύουν, είναι τρομακτικό. Είναι ανεξάρτητος, δεν αποτελεί υποχρέωση ή δέσμευση, δεν χαράσσεται. Δεν απαιτεί έγκριση κανενός να πει αν είναι καλός, κακός ή αδιάφορος, ούτε άρνηση πληρωμής. Είναι αυτό που είναι και είναι στο χέρι σου. Οπότε, σε έναν κόσμο όπου η χρηματικοποίηση και η τιτλοποίηση έχει μετατρέψει πολλά πράγματα, ακόμα και την ακίνητη περιουσία σε τίτλους, οι οποίοι αποτελούν κυρίως δέσμευση, αξιώσεις που διαμεσολαβούνται μέσω πολλαπλών αλλαγών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, όμως, κάποιες φορές δεν μπορούν να εκτελεστούν.
Σάιμον Μιχαΐλοβιτς, συνιδρυτής και διευθύνων εταίρος Tocqueville Bullion Reserve L.P.
Αυτό που έχουμε με το χρυσό είναι ότι δεν μπορεί να αντιγραφεί μέσα από μια εκτυπωτική μηχανή ή προσθέτοντας μηδενικά σε ένα τραπεζικό καθολικό. Δεν μπορείς να τον τυπώσεις κι αυτό τον καθιστά καλύτερο χρήμα.
Ντέιβιντ Φέργκιουσον, εταίρος Nimoy Holding.
Αν δεν είναι χρήμα, γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν 8.000 τόνους; Γιατί το ΔΝΤ έχει 3.000 τόνους; Γιατί η Ρωσία τριπλασίασε τα αποθέματά της σε χρυσό τα τελευταία δέκα χρόνια; Γιατί η Κίνα δεσμεύει ό,τι μπορεί, τη μεγαλύτερη παραγωγή εξόρυξης στον κόσμο με μηδενικές εξαγωγές;
Τζέιμς Ρίκαρντς, συγγραφέας "The new case for gold".
Οπότε, οι λόγοι που ο χρυσός παραμένει χρήμα είναι ίδιοι με αυτούς ανά τους αιώνες.
Και πολλοί από αυτούς τους λόγους βασίζονται στην πίστη. Η ιδέα της πίστης σε ένα διαχρονικό υλικό στοιχείο, η οποία έχει αποδείξει την αξία της από τις απαρχές του πολιτισμού, είναι ίσως λιγότερο πολύπλοκη από την πίστη που επέδειξαν οι διοικητές κεντρικών τραπεζών στο σύγχρονο νομισματικό σύστημα, οι οποίοι μπορούν να εμφανίσουν μαγικά τρισεκατομμύρια χαρτονομίσματα κατά τη βούλησή τους.

Προκειμένου να απαντήσουμε σ΄ αυτό το ερώτημα χρειαζόμαστε έναν περιοδικό πίνακα των στοιχείων κι ένα μεγάλο κόκκινο μαρκαδόρο. Καταρχάς, μπορούμε να αφαιρέσουμε όλα τα αέρια. Προφανώς, δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε υδρογόνο ή αργό ως χρήμα. Μετά, μπορούμε να αφαιρέσουμε στοιχεία, όπως ασβέστιο και νάτριο, τα οποία είναι διαλυτά στο νερό κι ο,τιδήποτε αντιδρά στον αέρα, είτε διαβρώνεται είτε καίγεται. Τίποτε από αυτά δεν μπορεί να μπει στην τσέπη σας. Έτσι, απομακρύνουμε 56 στοιχεία. Μετά, φυσικά πρέπει να αφαιρέσουμε ο,τιδήποτε ραδιενεργό, γιατί πολύ απλά δεν θέλετε να σκοτωθείτε από τα χρήματά σας. Κι έτσι, περιέργως, αποκλείουμε 45 στοιχεία. Τώρα, αν κρατάτε λογαριασμό, απομένουν μόνο πέντε πολύτιμα μέταλλα. Χρυσός, ασήμι, ρόδιο, λευκόχρυσος και παλλάδιο. Το ρόδιο και το παλλάδιο ανακαλύφθηκαν μετά τον 18ο αιώνα, οπότε αποκλείονται ως αρχαία χρηματική μονάδα. Το πρόβλημα με τον λευκόχρυσο είναι ότι τήκεται στους 3.000 βαθμούς Κελσίου καθιστώντας τον απαγορευτικό στους πρώιμους κάμινους. Οπότε, απομένει ο χρυσός και το ασήμι. Αυτά τα δύο πολύτιμα μέταλλα υιοθέτησε η ανθρωπότητα ως αποθήκευση αξίας και μέσο ανταλλαγής.
Παρά το γεγονός ότι ο χρυσός δεν χρησιμοποιείται πλέον ως νόμισμα, τα χαρακτηριστικά του ως απόθεμα αξίας παραμένουν ακηλίδωτα.
Διαβάστε επίσης:
Χρήματα από το τίποτα.
Πηγή:
Max Clark: “Gold: The
story of man’s 6.000 year obsession”.

Η Μαρία Πετράκη είναι Γεωγράφος. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.