ΤΙ ΑΠΕΓΙΝAN
OI ΠΡΩΣOI;

Η διάλυση
ενός εθνικού φαντασιακού


IMAGE DESCRIPTIONΚαμία γερμανική δύναμη δεν είχε επιδράσει στην ιστορία τόσο, όσο η Πρωσία. Μέχρι το 1945 αποτελούσε μια εκτεταμένη περιοχή από τα γαλλικά έως τα ρώσικα σύνορα με δεκατρείς επαρχίες, στην οποία ανήκε και η πρωτεύουσα Βερολίνο.

Αν και δεν υπάρχει πια, έχει μεγάλη κληρονομιά. Ο μύθος της έχει σημαδευτεί από σπουδαίους άντρες και γυναίκες, με τους οποίους η Πρωσία ανέβηκε και τελικά έπεσε.

Θρυλικές είναι οι πρωσικές αρετές: Η τάξη, η συνέπεια, η πειθαρχία. Αργότερα, θεωρήθηκαν χαρακτηριστικά των γερμανών.


Φρειδερίκος Γουλιέλμος Α΄

Βραδεμβούργο: Στείρο έδαφος και ατελείωτοι βάλτοι.
IMAGE DESCRIPTION
Το ανοικτό μέρος δυσκόλευε τους ανθρώπους που ζούσαν σε αυτή την αραιοκατοικημένη γη. Από το 1713 κυβερνούσε ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος Α΄.

Με αυτόν, οι πρωσικές αρχές απέκτησαν σημασία. Αυτές οι αρετές γεννήθηκαν από αναγκαιότητα.

Κληρονόμησε από τον πατέρα του μια περιοχή σχεδόν χρεοκοπημένη. Με μεγάλη προσπάθεια εδραίωσε ένωση Βραδεμβούργου-Πρωσίας. Έφτιαξε στρατό για να προστατέψει τη χώρα του.

Δεν έστελνε όμως, κάπου εκτός της χώρας του το στρατό.


Φρειδερίκος Β΄

Με το γιο του, Φρειδερίκο Β΄, αυτό θα άλλαζε. Χωρίς αναστολές επέκτεινε την Πρωσία. Την έβαλε ανάμεσα στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες. Ο λαός τον τιμά για τις νίκες του, για τις οποίες ρίσκαρε και τη ζωή του. Αργότερα, ονομάστηκε «Φρειδερίκος ο Μέγας».

Ο βασιλιάς της Πρωσίας κυβερνούσε απολυταρχικά. Κατάργησε τα βασανιστήρια κι έδωσε θρησκευτική ελευθερία. Προώθησε την ισότητα στο νομό, το εμπόριο, τις τέχνες, τη γεωργία. Έλεγε, πως ήταν ο πρώτος υπηρέτης της χώρας.

Το Βερολίνο, ως πρωτεύουσα του βασιλείου του, έπρεπε να λάμπει. Από μικρή πόλη έγινε μητρόπολη.



Επίθεση του πρώσικου πεζικού κατά τη Μάχη του Χοενφρίντμπεργκ (4 Ιουνίου 1745, Δεύτερος Σιλεσιανός Πόλεμος).
Η αποφασιστική νίκη των πρώσων εναντίον του ενωμένου αυστροσαξωνικού στρατού αποτέλεσε ένα από τα λαμπρότερα στρατηγικά κατορθώματα του Φρειδερίκου Β΄.

IMAGE DESCRIPTIONΟ Φρειδερίκος Β΄ έκανε την Πρωσία μεγάλη δύναμη.

Τον θεωρώ φωτισμένο πρόσωπο.

Αν το συγκρίνεις με τους διαδόχους του, γιατί όχι;

Friedrich Wilhelm Prinz von Preußen, ιστορικός.



Το βασίλειο της Πρωσίας, ύστερα από τις εδαφικές προσαρτήσεις κατά τη βασιλεία του Φρειδερίκου Β΄.



IMAGE DESCRIPTIONIMAGE DESCRIPTIONΦρειδερίκος Γουλιέλμος Β΄

Διάδοχος του Φρειδερίκου του Μεγάλου, ήταν ο Φρειδερίκος Γουλιέλμος Β΄. Αγαπούσε την άνετη ζωή και τη νωχέλεια, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του.

Στην εποχή του, η Πρωσία αποδυναμώθηκε εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Στο θρησκευτικό τομέα στράφηκε κατά του Διαφωτισμού με στόχο την αποκατάσταση του παραδοσιακού Προτεσταντισμού.

Ήταν όμως, ένας προστάτης των τεχνών: κατασκεύασε την Πύλη του Βραδεμβούργου, το Μαρμάρινο Παλάτι στο Πότσνταμ κι άλλα αξιοσημείωτα κτίρια.


Βασίλισσα Λουίζα

Όχι ο βασιλιάς Φρειδερίκος Γουλιέλμος Γ΄, αλλά περισσότερο η σύζυγός του Λουίζα, θα επηρέαζε τον μύθο της Πρωσίας στην εποχή της.

Ήταν μια γοητευτική γυναίκα, που έφερε νέο αέρα στην πρωσική βασιλική αυλή. Την αγαπούσαν ο λαός και η οικογένειά της.

Μετά, ήρθε η καταστροφή. Ο Ναπολέων προκάλεσε την Πρωσία. Με τη νίκη του στη μάχη της Ιένας-Άουερστεντ την έριξε σε άβυσσο. Ο στρατός του Φρειδερίκου του Μεγάλου δεν ήταν πια ανίκητος.


Ο Ναπολέων και ο αυτοκράτορας της Ρωσίας Αλέξανδρος υποδέχονται τη βασίλισσα και το βασιλιά της Πρωσίας στο Τιλσίτ (1807).


IMAGE DESCRIPTIONΤιλσίτ, Ιούνιος 1807

Στο Τιλσίτ της Ανατολικής Πρωσίας, ο Ναπολέων θα έκανε ανακωχή το 1807. Για το Βασίλειο της Πρωσίας, η συνθήκη αυτή ήταν εξαιρετικά επώδυνη αφού έχασε τα μισά εδάφη του, δέχθηκε υποχρεωτική μείωση του στρατού του στο 1/6 και την καταβολή πολεμικής αποζημείωσης. Συνεπώς, δεν επρόκειτο για συνθήκη ειρήνης «μεταξύ ίσων» συμβαλλομένων, αλλά ειρήνης καθ΄ υπαγόρευση, όπου οι όροι της καθορίστηκαν μονομερώς.

IMAGE DESCRIPTIONΣτην κύρωση της συνθήκης αυτής παρέστη και η βασίλισσα Λουίζα, της οποίας υπήρξε ιστορικός ο δεινός αγώνας και οι μάταιες επικλήσεις της προς τον Ναπολέοντα για μετριασμό των εδαφικών απωλειών. Η απογοήτευσή της αποτέλεσε θέμα ζωγράφων της εποχής.

Όταν πέθανε η Λουίζα το 1810 σε ηλικία 36 ετών, έγινε σύμβολο των απελευθερωτικών αγώνων κατά του Ναπολέοντα.


Ο θρύλος λέει πως δεν πέθανε από πνευμονία, αλλά από ραγισμένη καρδιά. Δεν έζησε την αναγέννηση της Πρωσίας.


Όττο βον Μπίσμαρκ

Στα μέσα του 19ου αιώνα γεννήθηκε το ερώτημα αν και πώς έπρεπε να ενωθεί η Γερμανία. Ο πρώσος πρωθυπουργός Όττο βον Μπίσμαρκ είχε ένα φιλόδοξο σχέδιο: Την ένωση της Γερμανίας υπό πρώσο ηγέτη.

Στον πόλεμο κατά της Γαλλίας το 1870 ήθελε να ενώσει τις γερμανικές δυνάμεις. Προκάλεσε το Παρίσι, κήρυξε πόλεμο.

Η στρατηγική του απέδωσε. Μετά τη νίκη κατά της Γαλλίας, ήταν δυνατή η ένωση της Γερμανίας. Ο Όττο βον Μπίσμπαρκ έφτιαξε ένα έθνος.


IMAGE DESCRIPTIONIMAGE DESCRIPTIONΚάιζερ Γουλιέλμος Β΄

Ενώ ο Μπίσμαρκ έλεγε πως η Γερμανία ήταν αυτάρκης, ο Κάιζερ Γουλιέλμος Β΄ την ήθελε παγκόσμια δύναμη, με δυνατό ναυτικό. Ο Γουλιέλμος Β΄ ήταν ο τελευταίος γερμανός αυτοκράτορας (Κάιζερ) και βασιλιάς της Πρωσίας, κυβερνώντας τη γερμανική αυτοκρατορία και την Πρωσία έως το 1918. Ήταν γιος και διάδοχος του Φρειδερίκου Γ΄.

Κατά την διάρκεια της βασιλείας του η Γερμανία εισήλθε στο παιχνίδι του διεθνούς εμπορικού και αποικιακού ανταγωνισμού, που κατέληξε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν εγγονός της βασίλισσας Βικτωρίας του Ηνωμένου Βασιλείου και αδελφός της βασίλισσας Σοφίας της Ελλάδας.

Η Γερμανία ήθελε κι αυτή μία ισχυρή θέση, καθώς οι άλλες δυνάμεις της Ευρώπης είχαν αποικίες από την Αφρική μέχρι το νότιο Ειρηνικό.

Αλλά ο Γουλιέλμος απομόνωσε τη γερμανική αυτοκρατορία, που ήταν περικυκλωμένη από εχθρούς. Έκανε επίθεση στα δυτικά και ξεκίνησε ο Α΄ Παγκόσμιος.

Όταν έχασε τον πόλεμο, θεώρησαν τη χώρα του υπαίτια.


Το βασίλειο της Πρωσίας (1871).
Η Πρωσία μετά τον Α΄ Π.Π..

Γερμανικό Ράιχ

Τον Ιανουάριο του 1933 ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία. Ήθελε να αναγεννήσει το μύθο της Πρωσίας μέσω του Ναζισμού. Αλλά η τυφλή υπακοή έφερε μια δικτατορία κι έναν εγκληματικό πόλεμο.


Οι ηγέτες Βρετανίας, ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης στο Πότσνταμ (1945).


Ανάκτορο Σεσίλιενχοφ, Πότσνταμ, Ιούλιος 1945

Μετά τον πόλεμο, οι νικητές αποφάσισαν το μέλλον της Ευρώπης, στο οποίο η Πρωσία δεν είχε πλέον θέση. Θεωρήθηκε υπαίτια για τους δύο παγκόσμιους πολέμους.

Αποφασίστηκε η απόσπαση του μεγαλύτερου τμήματός από τις εσωτερικές γερμανικές περιοχές. Μέρη του ανατολικού τμήματος ανήκουν σήμερα στην Πολωνία και στην Ρωσία, στα οποία η γερμανική παρουσία είναι σε μεγάλο βαθμό ασήμαντη.

Το πρώσικο κράτος διαλύθηκε.


Πού είναι σήμερα οι πρώσοι;

IMAGE DESCRIPTIONΑν η έκβαση του πολέμου ήταν διαφορετική ή αν οι Σύμμαχοι δεν είχαν αποφασίσει να διαλύσουν
την Πρωσία, σήμερα θα υπήρχε ένα πρώσικο έθνος-κράτος, όπως υπάρχουν τα άλλα έθνη-κράτη
π.χ. η Γερμανία, η Τσεχία κ.λπ..

Το κράτος αυτό θα είχε τα σχολεία του, όπου οι μικροί μαθητές στο πλαίσιο της εθνικής παιδείας
που θα τους παρείχαν, θα μάθαιναν ότι είναι απόγονοι των αρχαίων πρώσων
και θα ήταν περήφανοι γι΄ αυτό.

Θα υπήρχε εθνική ομάδα ποδοσφαίρου, που θα την ακολουθούσαν στα παιχνίδια της
πρώσοι φίλαθλοι βαμμένοι με τα εθνικά χρώματα της εθνικής τους σημαίας,
αυτής που θα είχε πρωτύτερα σχεδιαστεί.

Θα υπήρχε εθνικός ύμνος, που θα έκανε τους πρώσους να δακρύζουν στο άκουσμά του.

Θα υπήρχαν κι άλλα πολλά, τα οποία όμως δεν υπάρχουν γιατί κάποιοι άνθρωποι έβαλαν μερικές υπογραφές σε ένα φύλλο χαρτί, όπως έγινε π.χ. και με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης κ.ά..


Μερικές υπογραφές αρκούσαν για τη διάλυση ενός έθνους-κράτους
και του εθνικού του φαντασιακού.