Γνωρίζετε ότι η εφεύρεση της μπίρας ήταν κρίσιμη για τη γέννηση του πολιτισμού;

Επιστήμονες και ιστορικοί αποκαλύπτουν την καταπληκτική ιστορία, για το πώς η μπίρα βοήθησε στη δημιουργία των μαθηματικών, της γραφής, συνεισέφερε στη σύγχρονη ιατρική, την εργατική νομοθεσία, ακόμα και τη δημιουργία των ΗΠΑ.

Αν νομίζετε ότι η μπίρα είναι απλά ένα δροσιστικό ποτό για να την πίνετε όταν βλέπετε ποδοσφαιρικούς αγώνες στην τηλεόραση, τότε είστε μάλλον στο σκοτάδι.

Η μπίρα είναι υπεύθυνη για τα σημαντικότερα πράγματα που έγιναν στη Γη.

Μάθετε λοιπόν, τι έκανε η μπίρα για εσάς.

Τον 21^ο αιώνα οι άνθρωποι είναι κυρίαρχοι στον πλανήτη. Πίσω μας βρίσκονται 10.000 χρόνια πολιτισμού, στη διάρκεια των οποίων υποτάξαμε τη φύση στη θέλησή μας.

Όλα ξεκίνησαν με μια σπουδαία επινόηση. Όχι τον τροχό, όχι το αυτοκίνητο, όχι το αεροπλάνο. Η σπουδαιότερη εφεύρεση όλων των εποχών ήταν... η μπίρα.

Η μπίρα άλλαξε την πορεία της ιστορίας του ανθρώπου. Όχι μία ή δύο φορές. Ξανά και ξανά. Από την πρώτη στιγμή. Όργωσε τις πρώτες καλλιεργήσιμες εκτάσεις γης. Η αγροτική επανάσταση ήταν επακόλουθο της επιτακτικής ανάγκης να παρασκευάσουν μπίρα. Έδωσε χροιά στα πρώτα θαύματα του κόσμου. Η μπίρα εδραίωσε τη σύγχρονη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Η μπίρα και η επιστήμη πάνε χέρι-χέρι. Η μπίρα διαμόρφωσε και την Αμερική. Αποτελεί την κρυφή ιστορία της. Είναι στο DNA της. Έδωσε τέλος σε ένα από τα μεγάλα σκάνδαλα της ιστορίας. Η μπίρα ήταν ένα μέρος, αν όχι το βασικό κίνητρο, που δόθηκε ένα τέλος παιδική εργασία.

Και πάνω από όλα, μας έδωσε κάτι να πίνουμε όταν βλέπουμε αγώνες.

Αυτή είναι η ιστορία της σπουδαιότερης εφεέρεσης όλων των εποχών. Είμαι μία εκπληκτική ιστορία, που δεν έχει ειπωθεί ακόμα. Χωρίς την μπίρα πιθανότατα θα ζούσαμε ακόμα σε σπηλιές.


Γιατί συνέβη
η Αργοτική Επανάσταση

Οι άνθρωποι σαν κι εμάς υπάρχουν εδώ και 100.000 χρόνια. Τα πρώτα 90.000 ήμασταν νομάδες, κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες. Η μόνη μας ανησυχία ήταν το να βρούμε φαγητό.

Η ζωή του κυνηγού-τροφοσυλλέκτη δεν είναι τόσο δύσκολη όσο πίστευαν κάποιοι.

Αφιέρωναν δύο ώρες την ημέρα συλλέγοντας σπόρους και κυνηγώντας. Και μετά αφιέρωναν πολύ χρόνο σε κοινωνικές συναναστροφές.

Δρ. Τζορτζ Αρμελάγκος,
καθηγητής Ανθρωπολογίας, πανεπιστήμιο Έμορι.

Ώσπου το 9.000 π.Χ. συνέβη κάτι, που άλλαξε τον κόσμο για πάντα. Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες στη Μέση Ανατολή σταμάτησαν να περιφέρονται, εγκαταστάθηκαν εκεί κι άρχισαν να καλλιεργούν τη γη. Αντικατέστησαν τις σπηλιές με σπίτια και δημιούργησαν τον πρώτο πολιτισμό στη Μεσοποταμία. Ήταν το ξεκίνημα του κόσμου όπως τον γνωρίζουμε. Οι ιστορικοί το ονομάζουν Αγροτική Επανάσταση. Το ερώτημα όμως είναι: Γιατί συνέβη;

Στην πραγματικότητα, η Αγροτική Επανάσταση ξεκίνησε από το κριθάρι. Για χρόνια, οι ειδικοί είκαζαν πως χρειαζόταν για να ψήνουν ψωμί. Τώρα όμως, υπάρχει μία νέα θεωρία, που έχει συνταράξει τον κόσμο των επιστημών.

Η αγροτική επανάσταση έχει να κάνει αποκλειστικά με την μπίρα.

Και η μπίρα θέλει κριθάρι.

Δρ. Πάτρικ Χέις,
καθηγητής Επιστήμης Τροφίμων, κρατικό πανεπιστήμιο Όρεγκον.

Για τον επιστήμονα τροφίμων δρ. Πάτρικ Χέις, τα πράγματα είναι απόλυτα ξεκάθαρα: «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι άρχισαν να καλλιεργούν το κριθάρι για να φτιάξουν μπίρα».

Ο καθηγητής Βιο-αρχαιολογίας του πανεπιστημίου της Πενσυλβάνιας δρ. Πατ ΜακΓκόβερν, συμφωνεί ότι καλλιεργούσαν το κριθάρι για να φτιάχνουν μπίρα: «Ο λόγος που άρχισαν να το καλλιεργούν το 9.000 π.Χ. ήταν επειδή το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν μπίρα».

Η απόδειξη;

Κατάλοιπα από αρχαίο αγγείο.

Ο δρ. ΜακΓκόβερν βρήκε κατάλοιπα σε αρχαίο αγγείο, που αποδείχθηκε ότι ήταν κατακάθι μπίρας. Αυτό αποδεικνύει ότι είχαμε ένα δοχείο, που χρησιμοποιούσαν αρχικά για μπίρα. Τα κατάλοιπα αυτά της μπίρας ήταν περισσότερο από 3.000 χρόνια παλιότερα, πριν αρχίσει οποιοσδήποτε να ψήνει ψωμί.


Πώς κατάφεραν
να παρασκευάσουν μπίρα

Μια στιγμή όμως. Η ζυθοποιία είναι περίπλοκη επιστήμη. Πώς είναι δυνατόν οι πρωτόγονοι να είχαν παρασκευάσει μπίρα;

Ο δρ. Τόμας Σελχάμερ είναι επιστήμονας ζύμωσης, ένας ειδήμονας της μπίρας. Αυτός πιστεύει ότι την ανακάλυψαν εντελώς τυχαία:

Πριν από 10.000 χρόνια, οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες μάζευαν άγριο κριθάρι ως τρόφιμο. Σε μία από αυτές τις συλλογές έπαιρναν το κριθάρι και το τοποθετούσαν μέσα σε κάποιο σκεύος συλλογής.

Αυτή η ομάδα βγήκε μετά για κυνήγι. Όσο έλειπαν, έλαβε χώρα ένα φυσικό θαύμα. Πρώτα, πέφτει βροχή. Η βροχή έβρεξε το κριθάρι κι αυτό άρχισε να φυτρώνει.

Καθώς φυτρώνει παράγει ζάχαρα. Τώρα, χρειάζεται κι άλλο νερό. Ευτυχώς, βρέχει ξανά. Σε αυτή τη φάση έχουμε πολλή βροχή, αρκετή ώστε ουσιαστικά να γεμίσει το δοχείο.

Τώρα συμβαίνει η αληθινή μαγεία: Ο άγριος ζυμομύκητας μετατρέπει τα σάκχαρα του κριθαριού σε διοξείδιο του άνθρακα και αλκοόλη.

Λίγες μέρες αργότερα, οι κυνηγοί επιστρέφουν. Κοιτούν μέσα στο δοχείο και βλέπουν ένα αφρώδες μείγμα. Κάποιος ρισκάρει και το δοκιμάζει. Και τότε λένε: «Αυτό είναι κάτι πολύ διαφορετικό».

Είναι η πρώτη μπίρα που δημιουργείται τυχαία και στο εξής τα πράγματα δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια.

Δρ. Τόμας Σελχάμερ,
κρατικό πανεπιστήμιο του Όρεγκον.

Οι άνθρωποι της τότε εποχής λένε: «Είναι καλό αυτό το πράγμα! Πώς θα φτιάξουμε κι άλλο;».

Σήμερα, ειδικοί σαν τον δρ. Χέις πιστεύουν ότι η ευφορία που χαρίζει η μπίρα ήταν ο παράγοντας που άλλαξε τον κόσμο για πάντα: «Η ευθυμία που χαρίζει η μπίρα, έπεισε τους ανθρώπους να συνεχίσουν να καλλιεργούν κριθάρι. Αυτό με τη σειρά του ξεκίνησε μια σειρά εφευρέσεων που έκαναν καλύτερη την μπίρα».


Έκρηξη
νέων τεχνολογιών

Η δίψα για περισσότερη μπίρα και κριθάρι για να τη φτιάχνουν δημιούργησε μια έκρηξη νέων τεχνολογιών. Ήταν μία αλυσιδωτή αντίδραση.

Βαριέσαι να βγαίνεις με ένα ξύλινο ραβδί και να προσπαθείς να ανοίξεις τρύπα στο έδαφος. Που οδηγεί αυτό λοιπόν; Στο άροτρο.

Άπαξ και αρχίσεις να εκχερσώνεις εδάφη, κάποια δεν θα είναι κατάλληλα για καλλιέργειες αν δεν τα αρδεύσεις.

Πληθώρα εφευρέσεων, στις οποίες εξακολουθούμε να βασιζόμαστε, προέκυψαν από την όρεξή μας για μπίρα.

Άπαξ και καλλιεργείς τόσα τρόφιμα, δεν μπορείς να τα σέρνεις, οπότε εμφανίζονται οι άμαξες για να τα μεταφέρουν.

Δρ. Πάτρικ Χέις,
καθηγητής Επιστήμης Τροφίμων, κρατικό πανεπιστήμιο Όρεγκον.

Περισσότερη μπίρα συν περισσότερο κριθάρι ισούνται με περισσότερες φάρμες και την επινόηση των μαθηματικών.

Η μπίρα τους ανάγκασε να μελετήσουν τη δημιουργία συνόρων μεταξύ των χωραφιών τους κι αυτό οδήγησε στα μαθηματικά.

Τα μαθηματικά και οι μετρήσεις προέκυψαν χάρη στην μπίρα λοιπόν.

Δρ. Γκρεγκ Σμιθ,
συγγραφέας και ιστορικός.

Μετά την τοπογραφία ήρθε η λογιστική.

Και η σπουδαιότερη πρώιμη εφεύρεση της μπίρας: Η γραφή.

Ο δρ. Στίβεν Τάινι είναι ειδικός στα αρχαία κείμενα:

Ο λόγος που επινόησαν τη γραφή ήταν η ανάγκη να καταγράφουν την παραγωγή και τη διανομή αγαθών, όπως η μπίρα.

Δρ. Στίβεν Τάινι,
αναπληρωτής καθηγητής Ασσυριολογίας, πανεπιστήμιο Πενσυλβάνιας.

Το εμπόριο μπίρας δημιούργησε την αρχική καταχώρηση, σύμβολα πάνω σε πήλινες πλάκες που εξελίχθηκαν σε γραφή.

Μια από τις σημαντικότερες αρχαίες λίστες λέξεων έχει 160 διαφορετικές λέξεις, που σχετίζονται με την μπίρα. Περισσότερες απ' όσες έχουν οι εσκιμώοι για το χιόνι. Τόσο σημαντική ήταν η μπίρα.

Η μπίρα ήταν βασική για τους ανθρώπους, τη διατροφή τους και για την προέλευση της γραφής.

Δρ. Στίβεν Τάινι,
αναπληρωτής καθηγητής Ασσυριολογίας, πανεπιστήμιο Πενσυλβάνιας.

Συνδυάστε την μπίρα με τη γραφή τώρα. Είναι σαν εφόρμηση στον Tίγρη και τον Ευφράτη. Και αργά ή γρήγορα κάποια φωτεινή σπίθα θα ξεκινήσει την ποίηση.

Στο Μπάιρον Μπέι της Αυστραλίας ο ζυθοποιός Μπραντ Ρότζερς κάνει μια βουτιά στην ιστορία. Ετοιμάζει ένα χαρμάνι, που βασίζεται στο πρώτο ποίημα του κόσμου. Οι στίχοι του περιέχουν μια συνταγή τεσσάρων χιλιάδων ετών για... ─ναι, σωστά το μαντέψατε─ για την μπίρα.

Γράφτηκε το 1.800 π.Χ και ονομάζεται «Ο ύμνος της Νινκάσι». Ήταν η θεά της μπίρας στη Μεσοποταμία.

Πάμε τόσο πίσω, όταν δεν είχαν τίποτα. Ούτε εξοπλισμό ούτε τεχνολογία. Ως ζυθοποιός ήθελα να δοκιμάσω να δημιουργήσω κάτι τέτοιο.

Αυτό που με συναρπάζει περισσότερο στη μπίρα της Νινκάσι είναι το ότι πρόκειται για την πρώτη γνωστή συνταγή.

Πρέπει να τους παραδεχτείς, που πριν από 3.500 χρόνια δημιουργούσαν τέτοιες μπίρες.

Μπραντ Ρότζερς, ζυθοποιός, Αυστραλία.

Η μπίρα λοιπόν, σταμάτησε το κυνήγι και τη συλλογή τροφής. Ξεκίνησε τη γεωργία. Εφηύρε το άροτρο και τον τροχό. Και μας έδωσε τα μαθηματικά και τη γραφή. Σήμερα, αρχαιολόγοι, ανθρωπολόγοι, ιστορικοί και επιστήμονες, μια πληθώρα ειδημόνων στην μπίρα, πιστεύουν πλέον ότι η μπίρα είναι πιθανότατα η σπουδαιότερη επινόηση όλων των εποχών.


Μπύρα
και αιγυπτιακός πολιτισμός

Το 3000 π.Χ. λοιπόν, ο πολιτισμός ήταν πλέον σε πλήρη εξέλιξη, χάρη στην μπίρα. Όλα αυτά όμως, ήταν μόνο η αρχή.

Από όλους τους αρχαίους πολιτισμούς, αυτός της Αιγύπτου ήταν ο μεγαλύτερος. Τώρα όμως, οι αιγυπτιολόγοι ανακαλύπτουν ότι τα θαύματά του υπάρχουν χάρη σε ένα μυστικό συστατικό: Την μπίρα.

Ο αιγυπτιακός πολιτισμός δεν θα είχε γεννηθεί χωρίς την μπίρα. Μπίρα σε μεγάλες ποσότητες.

Δεν υπήρχε κανείς στην αρχαία Αίγυπτο, που να μην είχε το δικαίωμα να πίνει μπίρες. Ακόμα και τα μικρά παιδιά.

Οι αρχαίοι αιγύπτιοι έβλεπαν την μπίρα σα δώρο των θεών.

Ο πιο ισχυρός από όλους τους αιγύπτιους θεούς ήταν ο Ρα. Ήταν ο δημιουργός της ζωής, της αγάπης και... της μπίρας. Σε αυτόν τον κόσμο και στον επόμενο.

Την κατανάλωναν διαρκώς και όταν πέθαιναν περνούσαν στη μετά θάνατο ζωή με την ελπίδα να συνεχίσουν να πίνουν μπίρα σε μεγάλες ποσότητες.

Δρ. Τζόσεφ Γουέγκνερ,
αιγυπτιολόγος, πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας.

Είναι μυστήριο το πώς χτίστηκαν κάποια κολοσσιαία οικοδομήματα στην αρχαία Αίγυπτο. Ειδικά, όταν μάθει κάποιος πώς πληρώνονταν οι εργάτες. Το μεροκάματο των αρχαίων αιγυπτίων δινόταν σε μπίρα.

Η μπίρα ήταν σαν πιστωτική κάρτα.

Το μεροκάματο για έναν κτίστη ήταν 3,7 λίτρα μπίρα την ημέρα. Ο λόγος ήταν ότι η αρχαία μπίρα ήταν σημαντική πηγή θρεπτικών συστατικών.

Η μπίρα ήταν θεμελιώδους σημασίας για τους αρχαίους αιγυπτίους.

Ήταν ένα από τα βασικά τους τρόφιμα. Δεν ήταν απλώς ένα ποτό.

Ακόμα κι ένας μαθητής σηκωνόταν το πρωί κι έπινε μια μπίρα.

Δρ. Μπέτσι Μπράιαν,
καθηγήτρια Αιγυπτιολογίας, πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς.

Η μπίρα των αρχαίων αιγυπτίων περιείχε ελάχιστο αλκοόλ (3%), ήταν όμως γεμάτη μεταλλικά στοιχεία και βιταμίνες. Διατηρούσε τους αρχαίους αιγύπτιους δυνατούς, υγιείς και παραγωγικούς.

Η μπίρα επομένως ήταν βασικό τρόφιμο της αρχαίας Αιγύπτου και κοινό νόμισμα της.


Μπίρα
για τη θεραπεία ασθενειών

Ξέρω τι θα μου πείτε: «Σε λίγο θα μας πεις και πως η μπίρα θεράπευε τους αρρώστους». Η αλήθεια είναι ότι το έκανε. Χρησιμοποιούσαν την μπίρα για να γιατρέψουν κάθε είδους νόσο. Αντιμετώπιζαν τις ασθένειες των ούλων με μπίρα. Χρησιμοποιούσαν κάποια κατάλοιπα της μπίρας, τους σπόρους. Τα έκαιγαν και παρασκεύαζαν ένα πρωκτικό παρασιτοκτόνο, για να θεραπεύουν ασθένειες των εντέρων.

Το συγκεκριμένο φάρμακο ίσως βγήκε από τη μόδα. Η αρχαία μπίρα όμως, ξεκίνησε μία επανάσταση στην Ιατρική 3.000 χρόνια πριν την εποχή της.

Ο δρ.Αρμελάγκος είναι καθηγητής Ανθρωπολογίας. Μελετάει μουμιοποιημένα οστά για να μάθει πώς ζούσαν οι αρχαίοι αιγύπτιοι.

Πρόσφατα, έκανε μια ανακάλυψη που σόκαρε τη σύγχρονη επιστήμη. Εντόπισε ίχνη τετρακυκλίνης, ενός σύγχρονου φάρμακου σε οστά τριών χιλιάδων ετών.

Σταμάτησε η καρδιά μου. Είπα: «Αυτό είναι πολύ σημαντικό, είναι μία σπουδαία ανακάλυψη».

Είναι σαν να ξετυλίγεις μια μούμια και να βρίσκεις ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου Ray-Ban στο κεφάλι της.

Τόσο ασυνήθιστο ήταν.

Δρ. Τζορτζ Αρμελάγκος,
καθηγητής Ανθρωπολογίας, πανεπιστήμιο Έμορι.

Οι επιστήμονες είπαν στον Αρμελάγκος ότι κάπου έκανε λάθος. Και ήταν απόλυτα δικαιολογημένοι. Η τετρακυκλίνη είναι αντιμικροβιακό ευρέος φάσματος. Επίσημα ανακαλύφθηκε το 1948.

Έπρεπε πλέον να εξηγηθεί πώς βρέθηκε η τετρακυκλίνη στα οστά. Aυτό που έβαλε αυτό το φάρμακο του 20^ού αιώνα μέσα στα αρχαία οστά, πρέπει να βρισκόταν μέσα στο διαιτολόγιο των αιγυπτίων. Η χρήση τετρακυκλίνης ήταν τόσο κυρίαρχη σ' αυτά τα οστά, που πρέπει να προερχόταν από κάτι που κατανάλωναν κάθε μέρα.

Δοκίμασαν ένα σωρό αρχαίες συνταγές, μα τίποτα. Και ξαφνικά, έπεσαν πάνω σε μια αρχαία συνταγή για μπίρα. Σκέφτηκαν, πως ήταν πιθανόν να ήταν η μπίρα η πηγή της τετρακυκλίνης. Ο δρ. Αρμελάγκος και η ομάδα του παρασκεύασαν την μπίρα, σύμφωνα με τις οδηγίες της συνταγής. Όταν εξέτασαν την μπίρα που έφτιαξαν, ήταν γεμάτη από το σύγχρονο φάρμακο. Με αυτή την ανακάλυψη, ο δρ. Αρμελάγκος δικαιώθηκε και ο κόσμος των επιστημών αναγκάστηκε να αποδεχθεί οτι η αρχαία μπίρα πρόλαβε τη σύγχρονη Ιατρική κατά 3.000 χρόνια.


Η μεσαιωνική ιστορία
της μπίρας

Η μπίρα έρχεται πλέον αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη πρόκλησή της έως τώρα. Πρέπει να κρατήσει τους ανθρώπους ζωντανούς στη μεσαιωνική Ευρώπη, όταν η ζωή ήταν άθλια, κτηνώδης και, πάνω απ' όλα, σύντομη.Οι πιθανότητες να φτάσεις την ηλικία των έξι ετών ήταν γύρω στο 50%. Υπήρχαν πόλεμοι και λοιμοί. Υπήρχε όμως κι άλλος ένας δολοφόνος: Το νερό.

Τα ποτάμια ήταν βρώμικα. Κατέληγαν απόβλητα εκεί μέσα, εντόσθια από τα κρεοπωλεία. Τα βυρσοδεψεία άδειαζαν τα απόβλητά τους στα ποτάμια. Το νερό δεν ήταν καθόλου πόσιμο. Αν το έπινες, αρρώσταινες.

Ο δρ. Τσάρλι Μπάμπφορθ είναι καθηγητής ζυθοποιίας στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, που εδρεύει στο Ντέιβις. Λέει ότι η μπίρα έσωσε εκατομμύρια ζωές στη μεσαιωνική Ευρώπη. Και θέλει να το αποδείξει στήνοντας ένα πείραμα που να δείχνει ότι η βασική διαδικασία της ζύμωσης απομακρύνει τους μικροοργανισμούς, τα βακτήρια που αρρώσταιναν τον κόσμο.

Ο Μπάμπφορθ και οι συνάδελφοί του αποφασίζουν να παρασκευάσουν μια συνηθισμένη μεσαιωνική μπίρα. Πρώτα, παίρνουν νερό από μία λίμνη με πάπιες και το ελέγχουν σε ένα εργαστήριο. Κάνουν το τεστ που χρησιμοποιείται από τη βιομηχανία τροφίμων, για να δουν αν ένα τρόφιμο έχει μολυνθεί από κολοβακτηρίδια, που προκαλούν σοβαρές ασθένειες.

Το νερό της λίμνης είναι γεμάτο τέτοια βακτήρια. Νερό με μια δόση κοπράνων πάπιας. Δολοφονικό. Ακριβώς όπως την εποχή του Μεσαίωνα. Το νερό αυτό δεν είναι πόσιμο.

Θα χρησιμοποιήσουν τώρα μια μεσαιωνική συνταγή. Η ομάδα του δρ. Μπάμπφορθ παρασκευάζει μια μπίρα χιλίων ετών σε ένα σύγχρονο εργαστήριο.

Άλεσαν τη βύνη και την ανακάτεψαν με αυτό το νερό. Μετά από μία ώρα συνέλεξαν το υγρό, το σούρωσαν και μετά το έβρασαν. Το άφησαν μία εβδομάδα για να γίνει η ζύμωση.

Και τώρα, τα αποτελέσματα του πειράματος. Είναι ασφαλής η μπίρα;

Έλεγξαν ξανά το δείγμα, όταν το νερό είχε μετατραπεί σε μπίρα και δεν βρέθηκε κανένα ίχνος κολοβακτηριδίων. Άρα, ήταν ασφαλές προς πόση. Μια θαυμαστή μεταμόρφωση. Το θανατηφόρο νερό μετατράπηκε σε πόσιμη μπίρα.

Φυσικά, σήμερα γνωρίζουμε ότι ο βρασμός σκότωσε τα βακτήρια. Οι άνθρωποι του Μεσαίωνα όμως δεν είχαν ιδέα. Το έκαναν έτσι απλά κι εντελώς τυχαία έσωναν έτσι εκατομμύρια ζωές.

Το νερό των λιμνών ήταν θανατηφόρο. Οι άνθρωποι όμως μπορούσαν να πίνουν όση μπίρα ήθελαν.

Η ζωή στο Μεσαίωνα πρέπει να ήταν πολύ άθλια. Η μπίρα ήταν σίγουρα το ασφαλέστερο πράγμα να πιεις.

Δρ. Τσάρλι Μπάμπφορθ,
καθηγητής Επιστημών Ζυθοποιίας, πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.

Ο υγρός χρυσός των καλόγερων

Με τέτοια ζήτηση, η μπίρα ήταν υγρός χρυσός. Και αυτοί που την εκμεταλλεύονταν ήταν οι καλόγεροι.

Η Εκκλησία δεν έβγαλε απλώς λεφτά από την μπίρα. Έγινε πλούσια από την μπίρα. Στη μεσαιωνική Ευρώπη οι καλόγεροι ήταν δεξιοτέχνες ζυθοποιοί και η μπίρα ήταν θεόσταλτο δώρο.

Ο κόσμος πήγαινε φυσικά στην εκκλησία, γιατί του υπόσχονταν ότι θα έπινε μία μπίρα μετά. Η ιερή συμμαχία μπίρας και Βίβλου γέμιζε τα στασίδια για αιώνες.


Η μπίρα συνέβαλε
στη δημιουργία του σύγχρονου καπιταλισμού

Η Εκκλησία όμως, δεν ήταν δυνατόν να έχει το μονοπώλιο για πάντα. Η επιχείρηση της μπίρας έλκυσε μια νέα ομάδα, τους επιχειρηματίες. Ανέλαβαν τη ζυθοποιία και κάνοντάς το, μεταμόρφωσαν την Ευρώπη.

Η κατασκευή μπίρας ήταν κρίσιμος παράγοντας στην ανάπτυξη της οικονομίας. Ήταν αιχμή του δόρατος στη δημιουργία του εμπορίου, του τραπεζικού τομέα, των οικονομικών. Με άλλα λόγια, στη δημιουργία του σύγχρονου καπιταλισμού.

Αμερική:
Χτισμένη πάνω στην μπίρα

Η μπίρα είναι η μυστική ιστορία της Αμερικής, βρίσκεται στο DNA της.

Πολλοί ιδρυτές πατέρες της Αμερικής είχαν ένα κοινό. Ο Τζορτζ Ουάσιγκτον, ο Τόμας Τζέφερσον και ο Σαμ Άνταμς ήταν όλοι τους ζυθοποιοί, που ζύμωσαν ένα έθνος μαζί με τον Βενιαμίν Φραγκλίνο, για τον οποίο η μπίρα ήταν κάτι παραπάνω από ένα απλό ποτό.

Χωρίς την μπίρα όμως, οι πρώτοι άποικοι ίσως να μην είχαν φτάσει ποτέ στην Αμερική με το Μεϊφλάουερ. Το νερό θα χαλούσε στο αμπάρι του πλοίου. Η μπίρα διατηρούταν φυσικά από το αλκοόλ και τον λυκίσκο κι έμενε φρέσκια σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού.

Η μπίρα κράτησε τους αποίκους ζωντανούς στο ταξίδι και καθόρισε το σημείο που θα ίδρυαν την αποικία. Το Μεϊφλάουερ κατευθυνόταν για τη Βιρτζίνια. Χτύπησε τραγωδία όμως. Το πλοίο ξέμεινε από... μπίρα. Βρήκαν το κοντινότερο ακρωτήρι λοιπόν, το Πλίμουθ. Ακόμα και τότε δεν έπιναν τίποτε άλλο εκτός από μπίρα.

Οι ταξιδιώτες βγήκαν στην ακτή. Γιατί δεν έπιναν όμως νερό;

Ήξεραν από την Αγγλία, πως άμα έπινες νερό, αρρώσταινες. Αν και τα ποτάμια της Αμερικής ήταν ανέγγιχτα, οι άποικοι αρνούνταν να αγγίξουν το νερό, εκτός κι αν αυτό είχε μετατραπεί πρώτα σε μπίρα. Η μπίρα ήταν σημαντικότατο προϊόν για την επιβίωσή τους.

Όταν τελείωσαν τα αποθέματα μπίρας, η αποικία κρεμόταν από μια κλωστή. Οι άποικοι έπρεπε να βρουν ένα τρόπο να παρασκευάσουν μπίρα. Δεν είχαν ούτε κριθάρι ούτε λυκίσκο όμως.

Ώσπου, εμφανίστηκαν οι σκίουροι για να τους σώσουν. Ακούγεται τρελό, έδωσαν την ιδέα όμως στους αποίκους να χρησιμοποιήσουν βελανίδια. Και έπιασε. Η μπίρα από βελανίδια κράτησε ζωντανό το Πλίμουθ.

Με το Πλίμουθ ασφαλές, η μπίρα εξαπλώθηκε και στην υπόλοιπη Αμερική μέσα στον 17^ο αιώνα με την εδραίωση ενός απίστευτου δικτύου επικοινωνιών, του ίντερνετ εκείνης της εποχής. Πριν το Google, το Twitter και το Facebook ήρθε η... ταβέρνα.

Η ταβέρνα ήταν ένα εμπορικό κέντρο, ένας κόμβος επικοινωνίας. Ήταν το μέρος, που οι άνθρωποι αντάλλαζαν πληροφορίες. Οι ταβέρνες σύνδεσαν ολόκληρη την Αμερική και μετέτρεψαν μια αποικία σε ένα ολόκληρο έθνος, γιατί στη συνέχεια η μπίρα ενέπνευσε ένα από τα σπουδαιότερα γεγονότα στην ιστορία της: Tην Αμερικάνικη Επανάσταση.

Οι «Γιοι της Ελευθερίας» συναντιούνταν στην ταβέρνα Green Dragon της Βοστόνης και συζητούσαν το πόσο καταπιεσμένοι ήταν.

Πίνουν μία μπίρα, συζητάνε λίγο ακόμα περί προδοσίας. Πίνουν άλλη μία. Νιώθεις το πάθος τους να αυξάνεται και ξέρεις πως κάτι θα συμβεί εκείνο το βράδυ. «Ήρθε η ώρα! Ας το κάνουμε!».

Δρ. Γκρεγκ Σμιθ,
συγγραφέας και ιστορικός.

Οι «γιοι της ελευθερίας» κατευθύνθηκαν στο λιμάνι. Επιβιβάστηκαν σε πλοία και πέταξαν τσάι στη θάλασσα. Η επανάσταση είχε ξεκινήσει και οι ταβέρνες αποτελούσαν το επίκεντρο.

Οι ταβέρνες έγιναν κέντρα, όπου συζητούσαν οι επαναστάτες τις δραστηριότητές τους, επιχειρηματολογούσαν, κατέστρωσαν σχέδια και έκαναν πλάκα.

Όταν σχεδίασε ο Ουάσιγκτον την επανάσταση, κατέστρωνε τα σχέδια των μαχών μέσα σε ταβέρνες, στη Νέα Υόρκη, στη Μασαχουσέτη, στο Νιου Τζέρσεϊ.

Καθώς η Αμερική κέρδιζε το πάνω χέρι, ο κάθε στρατιώτης μπορούσε να βασιστεί σε δύο πράγματα. Στο μουσκέτο του και στην μπίρα του. Ο Ουάσιγκτον πρότεινε στο Κογκρέσο να ψηφίσει νόμο να δίνουν μια ποσότητα μπίρας σε κάθε στρατιώτη, σε κάθε γεύμα. Εκείνη την εποχή, ο στρατός των δέκα χιλιάδων στρατιωτών χρειαζόταν διακόσια με τρακόσια βαρέλια μπίρας ημερησίως.

Και όταν ήρθε επιτέλους η νίκη, η ίδια η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας γράφτηκε, εν μέρει τουλάχιστον, στο City Tavern της Φιλαδέλφειας.

Η μπίρα ήταν παρούσα στις διαμαρτυρίες ενάντια στη Μεγάλη Βρετανία, ήταν παρούσα κατά τη σύνταξη της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας, ήταν παρούσα στην επανάσταση. Η μπίρα έφτιαξε την Αμερική.

Τόσο σημαντικός ήταν ο ρόλος της μπίρας στη γέννηση της Αμερικής. Είναι απόλυτα αρμόζον λοιπόν, ο εθνικός ύμνος της να είναι δάνειο από ένα τραγούδι μπιροποσίας του 18^ου αιώνα. Τα λόγια έχουν αλλάξει, αλλά η μελωδία είναι ίδια. Εκείνη την εποχή ήταν ένα τεστ νηφαλιότητας. Αν μπορούσες να πεις το τραγούδι, άντεχες άλλον ένα γύρο. Σήμερα, μιλάει για το γεμάτο αστέρια λάβαρο.



Η μπίρα βοήθησε να ιδρυθεί Αμερική. Και το πακέτο συμπεριλάμβανε και τον εθνικό της ύμνο.


Παστερίωση

Άπαξ και κερδήθηκε ο πόλεμος της ανεξαρτησίας, η μπίρα μπορούσε να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη πρόκληση όλων. Τις ασθένειες. Τον παλιότερο εχθρό της ανθρωπότητας. Τον 19^ο αιώνα, η Ιατρική είχε τελματώσει στο Μεσαίωνα.

Όλα ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1850 με τον επιστήμονα Λουί Παστέρ. Επινόησε την παστερίωση. Είναι τραγικό, μα ο κόσμος τον συνδέει πάντα με το γάλα, ενώ εκείνος στην πραγματικότητα μελετούσε την μπίρα.

Κάποιοι πιστεύουν ότι ο Παστέρ μελετούσε το γάλα. Η αλήθεια όμως είναι ότι μελετούσε την μπίρα.

Η μπίρα ήταν το πρώτο ποτό που παστεριοποιήθηκε.

Δρ. Ντέιβιντ Ράιντερ,
αντιπρόεδρος έρευνας, Millercoors.

Ο Παστέρ ξεκίνησε αναζητώντας απάντηση σε ένα ενοχλητικό ερώτημα. Γιατί η μπίρα χαλάει μερικές φορές; Τότε, έκανε μια συγκλονιστική ανακάλυψη: Η μπίρα είναι ζωντανή! Μαζί με τα μεγάλα, στρογγυλά κύτταρα του ζυμομύκητα, εντόπισε κάτι μικρότερα και πιο απειλητικά.

Ο Παστέρ έβλεπε μικρότερα κύτταρα βακτηριδίων
και συμπέρανε ότι τα βακτήρια ήταν που χαλούσαν την μπίρα.

Δρ. Κίρια Μπάουντι-Μιλς,
καθηγήτρια Μικροβιολογίας, πανεπιστήμιο Καλιφόρνιας.

Ο Παστέρ είχε ανακαλύψει τα βακτήρια, μια άγνωστη έως τότε μικροσκοπική μορφή ζωής. Αυτά ήταν ο λόγος που χαλούσε η μπίρα.

Η ανακάλυψη όμως είχε τεράστιες συνέπειες για όλη την ανθρωπότητα, γιατί στη συνέχεια έκανε στον εαυτό του μία απλή, μα ιδιοφυή ερώτηση: Αν τα βακτήρια αρρωσταίνουν την μπίρα, μήπως κάνουν το ίδιο και στους ανθρώπους;

Η απάντηση είναι, ναι. Και αυτή είναι η βάση της μικροβιακής θεωρίας, του ακρογωνιαίου λίθου της σύγχρονης Ιατρικής. Γιατί παλιότερα κανείς δεν γνώριζε την ύπαρξη των μικροβίων.

Πριν τη μικροβιακή θεωρία, κανείς δεν γνώριζε την αιτία των νόσων. Πίστευαν ότι τις προκαλούσε ο κακός αέρας από τους βάλτους ή τα σατανικά πνεύματα.

Βάλτοι; Σατανικά πνεύματα; Προσπαθήστε να βρείτε ένα χάπι για αυτά!

Η αποκάλυψη του Παστέρ όμως, άλλαξε τα πάντα. Για πρώτη φορά συνειδητοποιήσαμε ότι βακτήρια και μικρόβια προκαλούσαν τις ασθένειες. Και άπαξ και γνωρίζεις την αιτία, μπορείς να αναζητήσεις τη θεραπεία, να παρασκευάσεις φάρμακα.

Πριν κατανοήσουν τη μικροβιακή θεωρία, οι γιατροί μπορεί να έβγαιναν από μια νεκροψία πχ και να βοηθούσαν κατευθείαν μια γυναίκα να γεννήσει.

Μετά την ανακάλυψη της μικροβιακής θεωρίας όμως, υπήρξε η απλή σύσταση να πλένουν οι γιατροί τα χέρια τους πριν ξεγεννήσουν κάποια.

Οι λοιμώξεις μειώθηκαν τρομερά. Σώθηκαν εκατομμύρια ζωές.

Δρ. Κίρια Μπάουντι-Μιλς,
καθηγήτρια Μικροβιολογίας, πανεπιστήμιο Καλιφόρνιας.

Τώρα, ξέρετε λοιπόν. Πλύνετε τα χέρια σας την επόμενη φορά που θα ξεγεννήσετε ένα μωρό. Και ευχαριστήστε την μπίρα.


Συστήματα ψύξης

Αφού διαγράψαμε και τις ασθένειες από τη λίστα, η μπίρα μπορεί να αντιμετωπίσει την επόμενη μεγάλη πρόκλησή της. Τη ζέστη.

Τον 19^ο αιώνα η ζέστη σήμαινε σάπια κρέατα και λαχανικά. Αρρώστιες, ασθένειες, ακατοίκητα κλίματα και κάποιους πολύ γκρινιάρηδες ανθρώπους. Προβλήματα, που σήμερα λύνουμε με κάτι που θεωρούμε δεδομένο. Τα ψυγεία. Και μαντέψτε σε ποιον τα χρωστάμε.

Τα πρώτα εμπορικά βιώσιμα συστήματα ψύξης κατασκευάστηκαν από την μπίρα. Δημιουργήθηκαν λόγω της βιομηχανίας ζυθοποιίας. Χρηματοδοτήθηκαν από τη βιομηχανία ζυθοποιίας αρχικά και εφαρμόζονταν κυρίως στη βιομηχανία ζυθοποιίας.

Μπέρναρντ Νάγκενγκαστ,
συγγραφέας και τεχνικός ιστορικός.

Όλα αυτά χάρη σε ένα νέο είδος μπίρας, που σάρωσε την Αμερική τον 19^ο αιώνα. Την μπίρα lager.

Η μπίρα lager άλλαξε την Αμερική. Και άπαξ κι έφτασε στις αμερικάνικες ακτές, τα πράγματα δεν ήταν ποτέ ξανά ίδια.

Έφτασε τη δεκαετία του 1840 μαζί με κάποιους γερμανούς μετανάστες, όπως ο Φρέντερικ Μίλερ και ο Άλντολφ Κουρς. Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές μπίρες όμως, η μπίρα lager έπρεπε να ζυμωθεί παγωμένη.

Οι lager χρειάζονται το κρύο, γιατί πρέπει να μπορούμε να κάνουμε αργά τη ζύμωση. Έτσι, μπορούμε να ελέγξουμε τη γεύση της μπίρας.

Πριν από 150 χρόνια, η μόνη επιλογή ήταν ο πάγος. Τον έκοβαν στη φύση και τον έστελναν στη ζυθοποιία. Κάθε άλλο παρά ιδανικό ήταν αυτό. Ο πάγος ήταν πολύ βαρύς, άρα κόστιζε πολύ η μεταφορά του. Κόστιζε πολύ και η αποθήκευσή του και, φυσικά, κάποια στιγμή έλιωνε.

Όταν ερχόταν η άνοιξη, η μπίρα εξαφανιζόταν ως τον επόμενο χειμώνα. Κάθε καλοκαίρι, οι ζυθοποιοί ονειρεύονταν να δημιουργήσουν τεχνητό ψύχος. Τον 19^ο αιώνα, κάτι τέτοιο ήταν επιστημονική φαντασία. Η μπίρα όμως, έβλεπε στο μέλλον. Οι ζυθοποιοί ενδιαφέρονταν πολύ για τις προόδους τεχνητής ψύξης. Πολλοί τους θεωρούσαν τρελούς. Έριξαν όμως χρήματα στην έρευνα.

Το πρώτο εμπορικό ψυγείο στον κόσμο ήταν ένα τεράστιο μηχάνημα. Το ψυγείο αμμωνίας. Εφεύρεση του Καρλ φον Λίντε το 1881 για χάρη της μπίρας.

Η ψύξη για τους ζυθοποιούς ήταν η κότα με τα χρυσά αυγά. Αν έχεις ψύξη, μπορείς να φτιάχνεις μπίρα όλο το χρόνο. Έφερε εκατομμύρια στη βιομηχανία παραγωγής μπίρας. Μας έδωσε μια συνεχή ροή παγωμένης lager κι άλλαξε τον κόσμο για πάντα.

Η ψύξη έλυσε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ανθρωπότητας, την αποθήκευση τροφής. Η βιομηχανία της μπίρας έδωσε αυτή τη δυνατότητα σε δισεκατομμύρια ανθρώπους.

Πάλι η μπίρα. Πάλι έσωσε ζωές!

Ψύξη σημαίνει κλιματισμό. Κατασκευή και αποθήκευση φαρμάκων. Δυνατότητα να μένουν ζωντανά τα όργανα για μεταμοσχεύσεις. Είναι τόσα πολλά και διαφορετικά τα πράγματα που κάνει. Θα δυσκολευόμασταν πολύ να επιβιώσουμε χωρίς αυτήν σήμερα. Και, απλώς σκεφτείτε το. Όλα αυτά χάρη στην μπίρα.


Πρώτο εργοστάσιο
και αυτοματισμοί

Η αναζήτηση της τέλειας σταγόνας μπίρας, μας έδωσε τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις της σύγχρονης εποχής. Τον 21^ο αιώνα ζούμε στην εποχή της μαζικής παραγωγής. Τα βιοτικά μας πρότυπα είναι ανώτερα από ποτέ. Και όλα αυτά χάρη στο σύμβολο κάθε λαμπρής πλευράς της Αμερικής: Το εργοστάσιο.

Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι το εργοστάσιο ήταν επινόηση του Χένρι Φορντ για το αυτοκίνητο. Κάνουν λάθος όμως. Δεν έβαλε το αμάξι την Αμερική στο δρόμο της οικονομικής ισχύος. Ήταν η μπίρα!

Η παραγωγή μπίρας έφερε επανάσταση στην αμερικάνικη βιομηχανία. Αυτοματοποίησε τη γραμμή παραγωγής, τουλάχιστον μία δεκαετία πριν τον Χένρι Φορντ.

Δρ. Κουεντίν Σκράβεκ,
καθηγητής Αμερικανικής Βιομηχανικής Ιστορίας.

Αν κοιτάξουμε την αυτοματοποιημένη μηχανή του Μάικλ Όουενς στην παραπάνω φωτογραφία, δεν θα έχουμε καμία αμφιβολία ότι όλα ξεκίνησαν με την μπίρα.

Το πρώτο προϊόν που έφτιαξαν στη μηχανή ήταν ένα μπουκάλι μπίρας. Ένα ελάχιστα γνωστό γεγονός με τεράστιο αντίκτυπο.

Η μηχανή κατασκευής μπουκαλιών μπίρας του Όουενς ήταν η σημαντικότερη εφεύρεση μηχανής τον 19^ο αιώνα. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για αυτό.

Καταρχάς, σήμανε το τέλος της παιδικής εργασίας στο δυτικό κόσμο, επειδή αυτοματοποίησε τη βιομηχανία γυαλιού, που ήταν οι κύριοι καταχραστές παιδικής εργασίας στην Αμερική τότε.

Το μηχάνημα αυτό κυριολεκτικά εξάλειψε την παιδική εργασία μέσα σε έξι με δέκα χρόνια. Και δεν ήταν μόνο αυτό. Μεταμόρφωσε ολοκληρωτικά το οικονομικό τοπίο για πάντα.

Η μπίρα αυτοματοποίησετην Αμερική. Δέκα χρόνια πριν βγει το πρώτο αυτοκίνητο από την παραγωγή το 1914, εταιρείες όπως η Miller και η Coors είχαν ανοίξει το δρόμο της αυτοματοποίησης.

Άλλαξε ολόκληρο τον κόσμο, όχι μόνο την Αμερική. Και όλα ξεκίνησαν από την μπίρα.

Π.μπ. - μ.μπ.

Η προέλαση της μπίρας συνεχίζεται ως σήμερα. Οι αμερικάνοι παράγουν 23,5 δισεκατομμύρια λίτρα ετησίως και πίνουν κατά μέσο όρο πάνω από 75 λίτρα ο καθένας.

Σήμερα, η μπίρα είναι πραγματικά το Νο1 ποτό ενηλίκων στον πλανήτη.

Στη διάρκεια της ιστορίας, πολλοί διακήρυξαν το μεγαλείο της μπίρας. Τώρα, γνωρίζουμε πραγματικά πόσο σπουδαία είναι. Τόσο σπουδαία, που μπορούμε να την κάνουμε επίσημο μέτρο σύγκρισης για την ιστορία του ανθρώπου.

Συνηθίζουμε να χωρίζουμε την ιστορία σε δύο μέρη: Προ Χριστού (π.Χ.) και μετά Χριστό (μ.Χ.) και τη σκεφτόμαστε μέσα σε αυτό το χρονολόγιο. Μπορούμε όμως να τη βλέπουμε ως π.μπ. και μ.μπ., δηλαδή προ μπίρας και μετά μπίρα.

Προ μπίρας, άγριοι νομάδες περιδιάβαιναν τον τόπο, κυνηγούσαν και συνέλεγαν τροφή. Μετά μπίρα, ο κόσμος εγκαθίσταται κάπου και κατασκευάζει σπίτια. Καλλιεργούμε τη γη, αναπτύσσουμε πόλεις και το εμπόριο.

Η μπίρα ωθεί σε χτίσιμο πόλεων και στην εδραίωση των επιστημών. Ίσως αυτό είναι το καλύτερο χρονολόγιο για να χρησιμοποιούμε.

Για 10.000 χρόνια η μπίρα ήταν το καύσιμο στη μηχανή της Ιστορίας. Μας έδωσε τα σπουδαιότερα θαύματά μας και τις λαμπρότερες ανακαλύψεις μας.

Ας το αποδεχτούμε. Η μπίρα δεν άλλαξε απλώς τον κόσμο, τον έσωσε.

Στην υγειά σας!